Hamilelik ve doğum anı hem sağlık çalışanları hem de gebe ve ailesi için farklı nedenlerle psikolojik değişimlere neden oluyor. Öyle ki; ortada doğuma dair belirsizliklerin olması, hormonlarla bilinçdışı malzemelerin tek tek ortaya çıkması ya da mesleki travmalar psikolojik desteğe ihtiyacı artırıyor.

Doğum terapisti psikoloji eğitiminin yanı sıra doğum ve hamilelik fizyolojisine ait temel konularda hem teorik hem de uygulamalı olarak eğitim almış ve Psikodrama, Psikanaliz, Gestalt psikolojisi ekollerinden yine birinden eğitim almıştır.

Bir doğum terapistine gerek var mı?

Doğum şekli ne olursa olsun, hamilelikte ve doğumda beynin limbik sistemi aktiftir. Bu da demektir ki duygular, hisler, duyular her şekilde ortadadır ya da ortaya çıkmak üzeredir. Çünkü; beynin bu kısmı insanın düşünerek kontrol edemediği, kendi kontrolleriyle denetleyemediği malzemeleri içerir ve bu nedenlerle en ilkel beyin merkezidir. Duyguların, hamilelik öncesi bitirilmemiş işlerin (eş uyumu, ailevi durumlar, kişisel hayat vb. konulardaki problemler) daha uyumlu hale getirilebilmesi için doğum terapistine ihtiyaç duyulur. Ayrıca; hekim ve ebelerin doğumda yaşadıkları üzüntüleri travmaları haline gelebilmekte ve meslek doyumları düşebilmekte. Doğum terapisti bu konularla da ilgilenir.

Önceki zamanlarda bu alanın daha pasivize halde olması ve doğuma dair “Annem beni tarlada doğurmuş” gibi söylemlerin bulunması çok doğaldır. Ancak; kadının iş hayatında daha aktif olması ( Bu da korteks-beynin düşünme merkezinin daha baskın olmasını sağlar. Ancak; doğum limbik sisteme-duyguya aittir), hem eşin hem de gebenin doğumla ilgili daha çok araştırma yaparak daha sağlam adımlarla yol almak istemesi, çevrenin doğuma dair mitlerinin eş ve gebede düşünsel kararsızlıklar yaşatması ve bu ve benzeri durumlar kaygıya yol açmaktadır.
Doğum terapisti hekim, ebe ve doula (doğum destekçisi olan eş, kardeş, anne, profesyonel yetkili vb.) ile birlikte çalışır. Çünkü; doğum bir ekip işidir. Herhangi birinin aile, gebe ya da sağlık çalışanının modunun düşmesi doğumun gidişatını belirler.

Bu anlamda doğum terapisti temel olarak dört alanda görev üstlenir:

Hamilelik öncesinde: Anneliğe hazırlar. Anne olmak ve ebeveynlikle ilgili kaygıların temizlenmesine yardımcı olur. Babayla baba olmak üzerine çalışmalar yapar. Çünkü; istendiği ve hazır olunduğu zaman bebek sahibi olmak ile tersi durumda faklılıklar mevcuttur. Bunun etkisi hem bebek hem de anne-babada görülebilir.

Hamilelik döneminde : Anne adaylarını duygusal olarak destekler. Travma, kaygı ve korkularıyla çalışır. Anne- bebek bağlanmasına katkı sağlar. Babanın yaşadığı zorluklar üzerine çalışır.

Doğum anında: Doğum sürecini olumsuz etkileyebilecek (Doğumun durması, ilerlememesi, açıklık olmaması, heyecan, korku vb.) her türlü psikolojik sorunla ilgilenir. Doğum ekibine de destek olur (moral bozukluğu, kararsızlık, yorgunluk, pişmanlık, üzüntü vb.).

Doğum sonrasında: Anne baba rollerine geçişteki uyumu destekler. Ebeveynlikle ilgili sorunların ortadan kaldırılması için çalışır. Doğum ekibinin keşkeleri ve varsa travmaları üzerine tedavi edici çalışmalar yapar.

Genel olarak çalışma konuları gebe kalmadan anne babalığa hazırlık, gebelikteki psikolojik dalgalanmalar, gebenin kendi hikayesi üzerine çalışmalar, gebenin eşi ile ilişkisi, gebenin ve eşinin ailesi ile ilişkiler; doğum ve doğum sonrası kaygılar, gebenin ve babanın doğumdaki ihtiyaçları/istekleri, baba adayının da varsa endişelerini giderme; gebenin annesi ile ve / veya ailedeki en yakın kadınlarla ( abla, kardeş, görümce) tanışma, bu kişilerin gebe ile ilişkileri ve doğumla ilgili onu etkileme derecelerine bakma, doğum anı ve mahremiyetle ilgili bilgilendirme; gebenin ve baba adayının ihtiyacına göre ailelerin ne zaman hastaneye çağrılacağı, nasıl çağrılacağını açıklama; doğumda gebenin, doktorun, ebenin işine yarayacak tüm bilgileri analiz etme ve doğum sürecini kolaylaştıracak bilgileri (istek ve ihtiyaçlar) sağlık ekibiyle koordineli olarak paylaşma, gebe-doktor-ebe üçlüsünün ilişkisini dengelemektir.

Bir doğum terapisti gebenin, ailenin ve sağlık çalışanlarının doğumdan olabildiğinceminumum derecede keşkeyle çıkmasına hizmet eder.

Yazar : Ceren Sezen